وخامت اوضاع هوا را می‌توان از برج میلاد همیشه خاکستری فهمید. حجم غلیظ و چگال خاکسترهایی که انگار در هوا تپیده و تکان نمی‌خورد، از روز گذشته بیشتر شده و آنقدر سنگین است که با نگاه کردن به آن، نفس آدم می‌گیرد چه رسد به پر کردن ریه‌ها از همان حجم کثیف.
بر اساس آمار سال ٩٣ شهر تهران، دولت ٣٠٠ هزار خودروی فرسوده را در سال گذشته از رده خارج کرد که برابر با میزان خودروهای فرسوده تهران در سال گذشته بود. شاخص اصلی آلودگی در سال‌های اخیر، ذرات دو و نیم میکرونی است که ناشی از خودروهای کاربراتوری حمل و نقل دیزلی و موتورسیکلت‌هاست؛ همان ذرات سمی که از اگزوز خودروها خارج می‌شوند. سال گذشته قرار بود همه خودروهای دیزلی به فیلتر دوده مجهز شوند، فیلتری که مانع از ورود این ذرات به هوا می‌شود، اما هیچ تجهیزی اتفاق نیفتاد. این مساله از نگاه معاون پایش اداره محیط زیست، باید از سوی وزارت کشور و از طریق شهرداری‌ها انجام می‌شد که رها شده است.
روزنامه اعتماد نوشت: سر چهارراه که می‌رسم، تعداد ماسک پوشان بیشتر از فرعی‌ها می‌شود. پلیس علاوه بر دستکش و شالی که پوشیده تا خود را در برابر سوز سرما حفظ کند، ماسک فیلتر‌دار هم بر پوشش روزانه‌اش اضافه شده. دستفروش‌ها هم که به نظر نمی‌رسد چندان به آلودگی هوا اهمیت دهند، ماسک بر چهره دارند. رانندگان تاکسی، اتوبوس، موتورسوارها هم که جای خود دارند، حتی خطی‌های پیشکسوت که ریش سفید صنف‌شان محسوب می‌شوند، دیگر نمی‌توانند جوان‌تر‌ها را مسخره کنند و محکوم به نازک‌نارنجی بودن و برخی شان ماسک‌ها را از داروخانه خریده‌اند، حتی از نوع ساده و ارزانش را تا هرچه کمتر، در ذرات سمی نفس بکشند.
هوای تهران به شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها رسید، جلسه کمیته اضطرار تشکیل شد و مهدکودک‌ها و مدارس استان تهران از ابتدایی تا دبیرستان را به تعطیلی کشاند.
وخامت اوضاع هوا را می‌توان از برج میلاد همیشه خاکستری فهمید. حجم غلیظ و چگال خاکسترهایی که انگار در هوا تپیده و تکان نمی‌خورد، از روز گذشته بیشتر شده و آنقدر سنگین است که با نگاه کردن به آن، نفس آدم می‌گیرد چه رسد به پر کردن ریه‌ها از همان حجم کثیف.
شاخص آلودگی هوای شهر که روز گذشته در آستانه ١۵٠، هوای ناسالم برای همه گروه‌ها رسیده بود، امروز حد ناسالم را رد کرد و وارد شرایط هشدار شد، شرایطی که از این به بعد، در صورت تداوم، مدارس و مهدهای کودک را به تعطیلی می‌کشاند.
دبیرخانه کمیته اضطرار که اداره محیط زیست استان تهران است از تغییر اختیاراتی می‌گوید که به شکل موقتی به این کمیته داده شده؛ کمیته‌ای که پیش از این تنها در شرایط اضطرار تشکیل جلسه می‌داد و امکان تعطیلی مدارس را در آن شرایط ایجاد می‌کرد، روز گذشته تشکیل جلسه داد، آن‌هم در شرایطی که شاخص آلودگی عدد ١۴٢ را نشان می‌داد و با ٢٠٠، فاصله ۵٨ واحدی داشت.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران در خصوص تغییر اختیارات کمیته و تعطیلی مدارس استان تهران در روز یکشنبه به «اعتماد» گفت: از آنجایی که طی ١٠ روز گذشته، ٩روز هوای تهران، ناسالم بود، قرار شد به خاطر تداوم پایداری‌های ناسالم در شهر، کمیته را تشکیل دهیم. احتمالا عددهای یکشنبه بالاتر برود و به شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها برسد. لذا در شرایطی که شاخص آلودگی هوای شهر به مدت چند روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس یا همه گروه‌ها قرار داشته باشد، کمیته موظف به اتخاذ تصمیماتی متفاوت از شرایط پیش می‌شود. در حال حاضر، با توجه به جلسه‌ای که هفته پیش در این خصوص تشکیل شد، قرار بر این شد که در صورت پایداری هوای ناسالم هم، جلسه تشکیل شود و تصمیماتی اینچنینی اتخاذ شود.
محمد رستگاری، همچنین با اشاره به تعطیلی مدارس استان تهران، گفت: این تعطیلی برای این بود دانش‌آموزان که جزو گروه‌های حساس هستند، کمتر در شهر تردد داشته باشند و کمتر در معرض آلاینده‌ها قرار گیرند. با توجه به جلسه هفته گذشته و اعطای اختیارات جدید موقتی که تا بازنگری آیین نامه کمیته پابرجاست، فعلا مصوبات کمیته از این دست خواهد بود. امیدواریم تا یکی دو هفته آینده، این آیین نامه مورد بازنگری قرار گیرد و کمیته بتواند خروجی‌اش را مطابق بر استانداردهای روز، پیش ببرد. مصوبه کاهش آلودگی هوای دولت که در اردیبهشت سال ٩٣ تصویب شده بود، مهم‌ترین موضوعی است که توسط دستگاه‌های مرتبط در حال پیگیری ست و بندهایش در حال به اجرا رسیدن‌اند. رستگاری، با اشاره به این مصوبه گفت: آنچه برای ما مهم است، پیگیری مصوبه اردیبهشت سال ٩٣ دولت برای کاهش آلودگی هواست، اقداماتی در این خصوص انجام شد که مثبت و اثرگذار بود.
این اتفاق مهم است که سال ٩٣ نسبت به سال ٩٢، تعداد ۴۴ روز ناسالم کمتر تنفس کردیم.
از نگاه رستگاری، برخی بندهای مصوبه ٢۵بندی دولت، به منصه ظهور رسیده و برخی هنوز اندرخم همان کوچه اول است. حذف بنزین پتروشیمی و جایگزینی آن با بنزین یورو۴ در سراسر کشور، از جمله کارهای مثبتی بود که در این یک سال و نیم اجرایی شد، کاری که تاثیر آن به وضوح در هوای شهرها قابل مشاهده است. این مسوولیت بر عهده وزارت نفت بود که به خوبی از پس آن برآمد. حذف خودروهای فرسوده، راهکار موثر دیگری‌ست که دولت باید برای رسیدن به هوای پاک، عزم جدی برایش داشته باشد. به گفته رستگاری، یکی از مسائلی که در سال‌های پیش از ٩٣ مغفول مانده بود، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بود که در سال ٩٣، بر اساس مصوبه دولت، ٣٠٠ هزار خودروی فرسوده از رده خارج شدند. از سال ٨۵ تا الان، یک میلیون و ٧٠٠ هزار خودرو از رده خارج شده که این روند در سال‌های ٩١ و ٩٢ متوقف شده بود، ولی در سال ٩٣ دوباره با تصمیم دولت این اتفاق خوب افتاد.
او معتقد است: بر اساس آمار سال ٩٣ شهر تهران، دولت ٣٠٠ هزار خودروی فرسوده را در سال گذشته از رده خارج کرد که برابر با میزان خودروهای فرسوده تهران در سال گذشته بود. شاخص اصلی آلودگی در سال‌های اخیر، ذرات دو و نیم میکرونی است که ناشی از خودروهای کاربراتوری حمل و نقل دیزلی و موتوسیکلت‌هاست؛ همان ذرات سمی که از اگزوز خودروها خارج می‌شوند. سال گذشته قرار بود همه خودروهای دیزلی به فیلتر دوده مجهز شوند، فیلتری که مانع از ورود این ذرات به هوا می‌شود، اما هیچ تجهیزی اتفاق نیفتاد. این مساله از نگاه معاون پایش اداره محیط زیست، باید از سوی وزارت کشور و از طریق شهرداری‌ها انجام می‌شد که رها شده است.
آنچه انجام نشد
هوشمندسازی سیستم‌های گرمایشی سرمایشی که به عهده وزارت نفت بود و قرار بود سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت آن را انجام دهد، از جمله کارهایی ست که بر اساس مصوبه دولت باید انجام می‌شد و نشد. بر اساس آن برنامه، دستگاه‌ها تا ۶٠ ماه وقت دارند که به نتیجه برسند. در حال حاضر ١٩ ماه از این مصوبه گذشته و تنها توزیع بنزین استاندارد عملی شده است.
مهم‌ترین اقدام عملی نشده، از نگاه معاون پایش اداره محیط زیست استان، ایجاد سامانه یکپارچه معاینه فنی خودروها ست که سریع‌ترین کار ممکن بین بقیه اقدامات بود که باید به دست وزارت کشور با همکاری پلیس راهور انجام می‌شد که متاسفانه هنوز اجرایی نشده است. به گفته رستگاری، بحث حمل و نقل عمومی هم مساله‌ای ست که با ایده آل، فاصله زیادی داریم، اما واقعیت آن بحث، این است که زمان بر‌تر از معاینه فنی ست و شاید به این راحتی نشود انجامش داد. طرح «کهاب» یا کاهش انتشار بخارات بنزین هم از آن دسته طرح‌های کامل نشده است که بر عهده وزارت نفت بود. مهم‌ترین مباحث عملی شده، ارتقای استاندارد بنزین، ارتقای استاندارد خودروهای نوی تولیدی، گازسوز شدن نیروگاه‌ها ست که عملی شده است.
تهران، تنها شهر آلوده کشور نیست. اهواز، اراک، اصفهان، مشهد و کرج از دیگر کلانشهرهای آلوده کشورند که هوای ناسالم دارند. آلودگی هوا، مدارس برخی از این شهرها را هم به تعطیلی کشاند و بقیه را در شرایط هشدار باقی گذاشت. راهکارهای حل معضل آلودگی هوا مشخص است، دستگاه‌های مرتبط هم مشخص شده‌اند و کسی نمی‌تواند از زیر بار مسوولیت شانه خالی کند، می‌ماند بودجه لازم و اراده کافی که یا این نیست یا آن کم است یا هر دو نایاب‌اند.
تاریخ انتشار: یکشنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۴
